Κάθε χρόνο όλο και περισσότερες χώρες δημοσιεύουν όλο και περισσότερα σύνολα δεδομένων σε ανοικτή μορφή. Ο σκοπός του Δείκτη Ανοικτών Δεδομένων είναι να αξιολογεί αν πράγματι τα δεδομένα αυτά είναι ανοικτά και εύκολα προσβάσιμα από τους πολίτες. Τα επίσημα παραρτήματα του Ιδρύματος Ανοικτής Γνώσης με τη βοήθεια εμπειρογνωμόνων χρησιμοποιούν τον Δείκτη Ανοικτών Δεδομένων για να αξιολογήσουν την ανοικτότητα των δεδομένων σε διάφορες περιοχές.
Επίσης, χρησιμοποιείται η μέθοδος του Πληθοπορισμού (Crowdsourcing), με την οποία οι πολίτες βοηθούν στην καταγραφή ανοικτών συνόλων δεδομένων της περιοχής τους. Τα αποτελέσματα της μεθόδου αυτής αντικατοπτρίζουν την πραγματική εικόνα των πολιτών στην εύρεση και πρόσβαση στα ανοικτά δεδομένα.
Ο Δείκτης Ανοικτών Δεδομένων μετρά και συγκρίνει την ανοικτότητα των δεδομένων για τις περιοχές που έχει γίνει καταγραφή και, στη συνέχεια, παρουσιάζει τα αποτελέσματα με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορεί εύκολα να κατανοηθεί και να χρησιμοποιηθεί από τον οποιονδήποτε, κάτι το οποίο αυξάνει τη χρησιμότητά του ως εργαλείο συνηγορίας και διευρύνει τον αντίκτυπό του.